TITEL : “Shared decision making in zorgnetwerken van ouderen met dementie. Een onderzoeksprogramma naar de professionele ondersteuning van de gezamenlijke besluitvorming en uitvoering van zorgbesluiten in zorgnetwerken van ouderen met dementie.”

Zorgprofessionals werkzaam in de zorg voor de groeiende groep ouderen met dementie en hun mantelzorgers merken op dat de geboden zorg vaak niet aansluit op de wensen van de doelgroep en dat de uitvoering van zorgbesluiten regelmatig hapert. Deze professionals stellen hogescholen en lectoraten regelmatig vragen over hun rol en mogelijkheden om gezamenlijke besluitvorming (shared decision making, SDM) en uitvoering van de zorgbesluiten te ondersteunen. Tegelijkertijd is er wetenschappelijk gezien nog weinig theoretische en empirische kennis over shared decision making in de zorg.
Het voorliggende onderzoeksprogramma wil aan deze vragen tegemoet komen. Het is gericht op zorgprofessionals in het algemeen (verpleegkundigen, verzorgenden, maatschappelijk werkenden, huisartsen) en casemanagers in het bijzonder. Casemanagers zijn gedurende langere tijd verantwoordelijk voor afstemming van de zorg op de vraag en voor de coördinatie en uitvoering van zorg en diensten voor deze cliëntengroep. Alhoewel de overheid casemanagement bij mensen met dementie onderschrijft, is er nog geen landelijk erkend beroepsprofiel en -opleiding voor deze beroepsgroep beschikbaar. Ook zeggen casemanagers en andere zorgprofessionals kennis en een instrumentarium te missen om de zorg voor mensen met dementie en hun mantelzorgers vanuit gezamenlijke besluitvorming vorm te geven. Het onderzoeksprogramma ondersteunt de genoemde beroepsgroepen en de wetenschappelijke discussie rond shared decision making met een aantal produkten. Ten eerste wetenschappelijke kennis over gezamenlijke besluitvorming en uitvoering van zorgbesluiten in zorgnetwerken rond mensen met dementie (rol van de zorgprofessional, voorwaarden, theoretische en praktische modellen, werkzame ingrediënten). Ten tweede een (longitudinaal) databestand bestaande uit uitgewerkte interviews met steeds vijf leden van 20 zorgnetwerken rond mensen met dementie. Ten derde een best practice beschrijving van shared decision making binnen casemanagement in de dementiezorg en een beroepsprofiel van de casemanager dementie, met specifieke aandacht voor de competentie 'ondersteuning van shared decision making bij zorgbesluitvorming en -uitvoering'. Ten vierde een digitale keuzehulp dementie waarmee de zorgprofessional de cliënt en mantelzorger kan ondersteunen bij de keuze van zorg en diensten en de monitoring van de uitvoering ervan. Als laatste een hierop aansluitende handleiding voor zorgprofessionals waarmee zij de uit het keuzehulpgebruik resulterende cliëntprofiel en de perspectieven van de verschillende zorgverleners op elkaar af kunnen stemmen. Dit SDM-instrument bevat bovendien een trainingsmodule voor het gezamenlijke gebruik van de keuzehulp.
Deze produkten zijn het resultaat van drie deelstudies; namelijk een kwalitatief, longitudinaal onderzoek binnen zorgnetwerken rond mensen met dementie gericht op de gezamenlijke besluitvorming en uitvoering van zorgbesluiten, een onderzoek naar de competenties van casemanagers dementie, waar het gaat om de gezamenlijke besluitvorming en uitvoering van de zorgbesluiten in deze zorgnetwerken en een ontwikkelonderzoek naar een digitale Keuzehulp Dementie en een instrument om het gebruik van deze keuzehulp in te passen in het SDM-proces van zorgprofessionals, inclusief een trainingsmodule.
Een multidisciplinair consortium bestaande uit onderzoekers van lectoraten van drie hogescholen en twee universiteiten, vertegenwoordigers van de beroepsgroepen (geriatrisch verpleegkundigen en casemanagers) en landelijke kenniscentra is verantwoordelijk voor de aansturing van het onderzoeksprogramma dat door docent-onderzoekers, docent-promovendi en studenten binnen het Programmateam wordt uitgevoerd. Een Klankbordgroep adviseert vanaf de zijlijn over vraagarticulatie en implemenatie van de resultaten. Voor de implementatie in het onderwijs en in de beroepsgroepen zet het consortium werkgroepen in die de besluiten voorbereiden. De leden van het consortium vormen het 'Kennisnetwerk Professionele ondersteuning Participatie oudere cliënten' dat tijdens het voorliggende programma vervolgonderzoek en ontwikkeling van aanvullende producten voorbereidt.

Voor meer informatie en vragen: CHM.Smits@windesheim.nl