TITEL : “The implementation of integrated care: the empirical validation of the Development Model for Integrated Care.”

AUTEUR(S) : M.M.N. Minkman, R.P. Vermeulen, K.T.B. Ahaus en R. Huijsman. Vilans, Universiteit van Groningen, Erasmus Universiteit Rotterdam. 2011.

Ketensamenwerking heeft het afgelopen decennium steeds meer aandacht gekregen van professionals, managers, beleidsmakers en onderzoekers in de langdurige zorg. Ketenzorg is te bezien als een gecoördineerd zorgverleners- en organisatieoverstijgend zorgproces, gericht op samenhang en het kwaliteitsverbetering, afgestemd op de behoefte van de cliënt. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat goede ketensamenwerking leidt tot een hogere cliënttevredenheid, kwaliteit van leven, efficiency en betere zorguitkomsten bij lagere of gelijke kosten. Het realiseren van ketensamenwerking blijkt in de praktijk echter complex en vraagt om goede implementatie en afspraken. Door de onderzoekers is een Ontwikkelingsmodel voor Ketenzorg ontwikkeld, dat bestaat uit negen clusters en vier ontwikkelingsfasen met in het totaal 89 elementen die bij kunnen dragen aan ketensamenwerking. Dit model biedt handreikingen voor ketencoördinatoren, managers en professionals om ketenzorg te evalueren, te verbeteren en te ontwikkelen. Het model is getoetst in drie settings: de dementiezorg, de zorg voor mensen met een beroerte en de zorg voor mensen met een hartinfarct.

Gebaseerd op het, in twee eerdere studies ontwikkelde, Ketenzorg Ontwikkelingsmodel, is een enquête uitgeschreven. Deze werd verspreid onder alle ketennetwerken in de zorg voor mensen met dementie, een beroerte of een hartinfarct. 32 van de 36 netwerken voor zorg bij een beroerte, 9 van de 12 netwerken van zorg bij hartinfarcts en 43 van de 50 netwerken voor zorg bij dementie hebben deelgenomen. Antwoorden werden geanalyseerd op aanwezigheid, relevantie en jaar van implementatie van de 89 elementen.

Alle 89 elementen werden zeer relevant gevonden in de drie settings. Het aantal elementen dat daadwerkelijk geïmplementeerd was in de betreffende samenwerkingsketens, varieerde tussen de drie settings, maar ook tussen de verschillende ketens binnen de settings. Het jaar van implementatie verschilde ook, de meeste samenwerkingsketens bij dementie zijn opgezet tussen 2007 en 2009, bij beroerte en hartinfarct was dit tussen 2002 en 2006. Bij meerdere ketens zijn er wel plannen om in de toekomst bepaalde elementen nog aan te passen of te implementeren. Er kan dan ook worden geconcludeerd dat veel ketens nog in ontwikkeling zijn. De drie settings variëren sterk; ketens voor zorg bij beroerte opereren tussen acute en chronische zorg, ketens voor zorg bij een hartinfarct opereren voornamelijk in de acute zorg en ketens voor zorg bij dementie opereren voornamelijk in de chronische zorg. Desondanks werden de elementen uit het Ontwikkelingsmodel door alle ketens als relevant benoemd. Het karakter van het Ketenzorg Ontwikkelingsmodel kan in verschillende zorgsettings als een praktisch hulpmiddel dienen om ketensamenwerking te ontwikkelen, te evalueren en te verbeteren.