TITEL : “Het effect van de natuur op de gezondheid en het welbevinden. De belevingsgerichte tuin als groenvoorziening in de directe leefomgeving van dementie patiënten.”

AUTEUR(S) : M.J. Enders-Slegers, I. Griffioen en A. Engeltjes. Universiteit Utrecht. 2008.

Deze studie heeft zich gericht op de positieve effecten die de natuur heeft op mensen. In dit onderzoek is gekeken naar hoe de natuur, in de vorm van een belevingsgerichte tuin, effect kan hebben op het psychisch en lichamelijk welbevinden van mensen met een vorm van dementie.  

Er is uitgebreid literatuuronderzoek gedaan naar de effecten van natuur op mensen. Vervolgens is er een verkennend veldonderzoek gedaan. Er hebben 33 dementerende ouderen meegedaan aan het onderzoek die allen op een gesloten afdeling van een verpleeg- of verzorgingshuis woonden. Een deel van de onderzoeksgroep woont in een huis met een belevingsgerichte tuin en een deel in een huis zonder belevingsgerichte tuin. Bij de helft daarvan zijn de tuinen binnen de afdeling, zodat de bewoners de afdeling niet af hoeven. Er zijn bij de bewoners drie verschillende vragenlijsten afgenomen,  ook zijn er interviews gehouden met het verzorgend personeel.

De psychologische vragenlijsten die het positieve effect van welbevinden zouden moeten aantonen laten geen significante resultaten of effecten zien. Er kan dus geconcludeerd worden dat het binnen deze studie niet is gelukt het positieve effect van een belevingsgerichte tuin op het welbevinden van dementie patiënten te vinden of aan te tonen. Ook al is dit effect hier niet gevonden, toch zullen mensen met een dementie (net als alle andere mensen) een natuurlijke behoefte aan groen(zorg) in hun omgeving hebben. Dit geldt voor alle stadia van de dementie, maar zeker bij het begin van de opname. Natuur heeft effect op cliënten, alleen kunnen die in de beperkingen van deze studie niet worden gevonden. Voorgaande studies hebben wel directe en indirecte resultaten gevonden tussen de natuur en mensen. Er is in het onderzoek geen rekening gehouden met het natuurbezoek (naar buiten gaan) van de patiënten. Er blijkt bij navraag dat deze mensen regelmatig naar buiten mogen en gaan, maar alleen onder begeleiding. Dit kan van invloed zijn op de te onderzoeken psychische gesteldheid van deelnemers. Daarom zal er bijvoorbeeld bij een vervolgonderzoek aandacht besteed kunnen worden aan het aantal uren dat bewoners buiten (in de natuur) doorbrengen. Aan het verzorgend personeel van de verzorgingshuizen met belevingsgerichte tuinen, zou moeten worden gevraagd vaker de patiënten naar buiten te laten gaan. Ze gaven namelijk tijdens de interviews met de onderzoekers aan dat ze zelden gebruikmaken van de tuin. Dit toegepaste onderzoek, dat de positieve effecten van een belevingsgerichte tuin op het welbevinden van dementerende mensen moest aantonen, is vooral verkennend en exploratief geweest. Er kunnen conclusies worden verbonden aan de gevonden resultaten, maar het beoogde effect van de tuin op de bewoners (zoals verondersteld werd door de onderzoekers) is niet gevonden.

Voor vragen en meer informatie: m.j.enders@uu.nl